Czym karmić ryby roślinożerne w akwarium? 

Potrzeby żywieniowe ryb roślinożernych w akwariach słodkowodnych i morskich na ogół pokrywane są przez stosowanie pokarmów gotowych ze spiruliną. Zdecydowanie to właśnie ta mikroalga zdominowała dietę tej grupy ryb w akwariach. Nic dziwnego biorąc pod uwagę jej ogromne wartości odżywcze i prozdrowotne. Warto jednak pamiętać, że to nie jedyna alga, którą można stosować w żywieniu ryb. Czym więc oprócz spiruliny można karmić ryby roślinożerne, aby ich dieta była jak najbardziej urozmaicona? Poznaj wartości odżywcze innych alg stosowanych w diecie ryb akwariowych.

Jakie algi znajdziesz w pokarmach dla ryb akwariowych?

Jak zapewne się domyślasz stosowanie w żywieniu ryb ozdobnych alg pochodzących z ich środowiska naturalnego jest praktycznie niemożliwe. Dlatego producenci pokarmów dla ryb akwariowych korzystają z alg uprawianych lub pozyskiwanych na skalę przemysłową ze środowiska naturalnego. Jak już wspomniałam wcześniej najpopularniejszą mikroalgą w pokarmach dla ryb akwariowych jest spirulina (Arthrospira platensis). Jej udział w składzie na ogół wynosi od kilku do kilkudziesięciu procent. Właściwości spiruliny są dość dobrze znane akwarystom w porównaniu do alg z takich rodzajów jak: Chlorella, Scenedesmus, Laminaria, Ascophyllum, Undaria, Ulva itp., które spotyka się w karmach dla ryb konsumpcyjnych i rzadziej dla ryb ozdobnych.

Produkowana od wielu lat przez firmę Tropical Super Spirulina Forte, zawierająca 36% spiruliny, należy do bestsellerów rynkowych. To dobry wybór by prawidłowo karmić ryby roślinożerne. Jeżeli jednak chciałbyś urozmaicić ich dietę o inne algi koniecznie sięgnij po Tropical 3-Algae. W jego składzie znajdują się trzy gatunki alg: Chlorella vulgaris, Ascophyllum nodosum i Laminaria digitata.  Przyjrzyjmy się ich właściwościom. Czy są dla spiruliny konkurencją czy może świetnym urozmaiceniem diety?

Czemu warto stosować chlorellę w żywieniu ryb akwariowych?

Chlorella vulgaris to jednokomórkowy przedstawiciel gromady zielenić (Chlorophyta). Można go spotkać zarówno w wodach słodkich, jak i w siedliskach wilgotnych. Zainteresowanie chlorellą, podobnie jak w przypadku spiruliny, wiązało się z możliwością wykorzystania jej jako źródła białka dla ludzi i zwierząt hodowlanych. W suchej masie chlorella może zawierać od 45% do 57% białka bogatego w aminokwasy egzogenne. Ponadto jest bogata w prowitaminę A (podobnie jak spirulina), kwas foliowy i żelazo. Już to sprawia, że jest pożądanym dodatkiem w pokarmach gotowych, który pozwoli prawidłowo karmić ryby roślinożerne. To jednak nie wszystkie jej zalety.

Gatunek	Średnia zawartość białka [% suchej masy]
Arthrospira platensis	65,0
Chlorella vulgaris	53,0
Laminaria digitata	8,5
Ascophyllum nodosum	9,0

Chlorella w diecie ryb to większa odporność

Chlorelli przypisuje się właściwości prozdrowotne związane między innymi z obecnym w jej komórkach naturalnym immunostymulatorem ‒ beta-glukanem oraz wysoką koncentracją chlorofilu (ok. 2% suchej masy). Beta-glukan zwiększa naturalną odporność swoistą i nieswoistą ryb. Natomiast chlorofil wspiera trawienie, ogranicza liczbę bakterii gnilnych w przewodzie pokarmowym, działa jako antyoksydant, wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn, a stosowany u ryb zewnętrznie w postaci kąpieli wspiera leczenie zranień i infekcji skórnych (doniesienia akwarystów). Oprócz tego wspomaga procesy naprawcze komórek i zwiększa stężenie hemoglobiny we krwi.  

Czy chlorella wybarwia ryby?

Chlorella vulgaris podobnie jak spirulina jest bardzo dobrym źródłem karotenoidów. W suchej masie może zawierać ok. 0,4% tych barwników z tego 80% to barwniki w odcieniach czerwonych. Rola karotenoidów w organizmie ryb jest złożona, przy czym zapotrzebowanie na te barwniki jest stałe. Jednak ryby nie potrafią syntetyzować karotenoidów de novo, muszą je otrzymać wraz z pokarmem. Szczególne wymagania pod tym względem mają barwne odmiany hodowlane ryb ozdobnych. Więcej o karotenoidach i działaniu pokarmów wybarwiających przeczytasz we wpisach: Pokarmy wybarwiające dla ryb – jak działają? oraz Jak karotenoidy wpływają na wybarwienie ryb?

Więcej chlorelli lepsze spalanie tłuszczu

Chlorella w diecie Plecoglossus altivelis i tilapii nilowej (Oreochromis niloticus) ograniczała nadmierną kumulację tłuszczu w tkankach. W jej obecności tłuszcze były lepiej wykorzystywane, co prawdopodobnie ma związek z jej oddziaływaniem na układ hormonalny (stymulacja hormonów lipolitycznych). Jej dawki w karmie nieprzekraczające 50% powodowały intensywniejszy wzrost tilapii i zmniejszenie zawartości tłuszczu w tkankach, a zwiększenie koncentracji białka. Te właściwości chlorelli wydają się mieć istotne znaczenie w przypadku ryb akwariowych, u których często notuje się otłuszczenie narządów wewnętrznych na skutek przekarmiania.

Czym są glony kelp?

Glony kelp to nazwa handlowa pod którą kryją się różnorodne gatunki wodorostów morskich należących do brunatnic. W wielu pokarmach dla ryb marki Tropical, w tym w Tropical 3-Algae stosowane są dwa gatunki Ascophyllum nodosum i Laminaria digitata. Cechą charakterystyczną tych wodorostów jest wysoka zawartość składników mineralnych (jod, żelazo, potas, magnez, wapń, selen i fosfor), z których większość występuje w postaci łatwo przyswajalnych związków organicznych. Znajdziesz tu również bogactwo witamin (A, B₁, B₂, B₃, B₉, C i E) i naturalnych barwników takich jak fukoksantyna (należąca do karotenoidów) i chlorofil. I to co najważniejsze, to bardzo wysoką zawartość włókna pokarmowego.

Włókno pokarmowe z glonów kelp

Warto szczególnie zwrócić uwagę na włókno pokarmowe obecne w tych wodorostach morskich. Może ono stanowić od 33% do 50% suchej masy. Jest to znacznie więcej niż stwierdza się w roślinach wyższych. Wyróżnia się dwa rodzaje włókna pokarmowego: nierozpuszczalne (celuloza, mannan, ksylan) i rozpuszczalne, np. kwas alginowy, fukoidyna i laminaryna. Włókno pokarmowe między innymi wydłuża czas pasażu jelitowego, wspiera rozwój korzystnej flory bakteryjnej jelita, wiąże toksyny bakteryjne i jony metali ciężkich. W efekcie powoduje lepsze wykorzystanie pokarmu przez ryby i lepszy wzrost oraz sprzyja detoksykacji organizmu. Liczne badania ujawniły przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe właściwości kwasu alginowego, fukoidyny i laminaryny oraz ich pozytywny wpływ na układ odpornościowy.

Składnik	Ascophyllum nodosum [% suchej masy]	Laminaria digitata [% suchej masy]
Białko	5,0	5,0-12,0
Tłuszcze	3,0	0,5-2,0
Węglowodany, w tym: Kwas alginowy Fukoidyna Laminaryna	30,0 22,0-30,6 11,4-11,8 2,3-5,9	50,0-65,0 32,0 brak danych 14
Jod	0,065	0,5

Jaki pokarm roślinny dla ryb akwariowych wybrać?

Spirulina z pewnością jest algą numer jedne w żywieniu ryb. Jednak nie jedyną, która może być wykorzystana w komponowaniu pokarmów dla ryb roślinożernych i wszystkożernych. Wartość odżywcza chlorelli niczym nie odbiega od tej, posiadanej przez spirulinę. Natomiast bogactwo minerałów i wysoka zawartość włókna pokarmowego w glonach kelp, czyni z nich bardzo pożądane składniki diety ryb akwariowych. Oprócz alg w pokarmach marki Tropical przeznaczonych dla ryb roślinożernych i wszystkożernych można znaleźć również pokrzywę, szpinak, lucernę, owoce, korę dębu, zielony groszek i trawę.

Jeżeli zastanawiasz się czym karmić ryby roślinożerne w swoim akwarium, zerknij na poniższe zestawienie pokarmów roślinnych. Pamiętaj, że te produkty to również doskonałe urozmaicenie diety ryb wszystkożernych.

Pokarm	Zawartość alg i innych składników roślinnych
Super Spirulina Forte Super Spirulina Forte Granulat Super Spirulina Forte Mini Granulat Super Spirulina Forte Chips Super Spirulina Forte Tablets	Spirulina platensis 36%
3-Algae 3-Algae Granulat 3-Algae Tablets A 3-Algae Tablets B	w sumie 12% alg: Chlorella vulgaris, Ascophyllum nodosum, Laminaria digitata
Gel Formula for Herbivorous fish	Spirulina platensis 25%, Ascophyllum nodosum 5,4%, Laminaria digitata 4%, Chlorella vulgaris 0,8%, Lithothamnium calcareum 0,8%, mączka z kory dębu 0,7%
Soft Line Africa Herbivore S Soft Line Africa Herbivore M	Spirulina platensis 20%, Laminaria digitata 4,1%, Chlorella vulgaris 2,8%, Lithothamnium calcareum 1,2%, młode pędy lucerny 8,6%
Green Algae Wafers	Terminalia catappa min. 2%, Ascophyllum nodosum min. 4%, Spirulina platensis min. 3%
Hi-Algae Discs Hi-Algae Discs XXL	Spirulina platensis 36%, Ascophyllum nodosum 8%, Laminaria digitata 6%, Chlorella vulgaris 1,2%, Lithothamnium calcareum 1,2%, mączka z kory dębu 1%
Pleco’s Tablets	Spirulina platensis min. 36%, mączka z dębu min. 1,0%
Spirulina Flakes Spirulina Granulat	Spirulina platensis 6%
Microvit Vegetable	mączka z pokrzyw min. 3%, mączka ze szpinaku min. 1,5%, glony w tym Spirulina platensis min. 1%
Microvit Spirulina	Spirulina platensis min. 6%
Biovit	zarodki pszenne min. 5%, mączka z pokrzyw min. 2,5%, mączka ze szpinaku min. 1,5%), glony w tym Spirulina platensis min. 0,5%

dr inż. Aleksandra Kwaśniak-Płacheta

Literatura

Dawczynski, Ch., Schubert, R., Jahreis, G., (2006). Amino acids, fatty acids, and dietary fibre in edible seaweed products. Food Chemistry 103, 891-899.

Gholam, R. Nematipour, Nakagawa H., (1988). Effects of Dietary Lipid Level and Chlorella-extract on Ayu, Nippon Suisan Gakkaishi 54(8), 1395-1400.

Kraan, S. (2012). Algal Polysaccharides, Novel Applications and Outlook, in Carbohydrates ‒ Comprehensive Studies on Glycobiology and Glycotechnology, Chuan-Fa Chang (Ed.), ISBN: 978-953-51-0864-1, InTech, DOI: 10.5772/51572.

Nakagawa H., (1997). Effect of dietary algae on improvement of lipid metabolism in fish, Biomed & Pharmacother, 51, 345-348.

Tartiel, M. Badwy, Ibrahim, E. M., Zeinhom, M., (2208). Partial replacement of fish meal with dried microalga (Chlorella spp and Scenedesmus spp) in Nile tilapia (Oreochromis Niloticus) diets, 8th International Symposium on Tilapia in Aquaculture.

Zahira, Y., Ehsan, A., Afifi, Z., Masita, M., Mohd, S.T., (2014). An overviev: biomolecules from microalgae for animal feed and aquaculture, Journal of Biological Research, 21:6.