Egzotyczne zwierzęta terrariowe – co musisz wiedzieć przed ich kupnem?
W terrarium możesz trzymać egzotyczne zwierzęta terrariowe należące do różnych grup. Mogą to być wszelkiego rodzaju bezkręgowce, płazy i gady, a nawet małe ssaki. Współcześnie żyjące ropuchy, żaby, salamandry, krokodyle, żółwie, jaszczurki i węże przyciągają swoim niezwykłym kształtem ciała, atrakcyjnymi barwami oraz interesującym zachowaniem. W świecie bezkręgowców nie brak bajecznie barwnych pajęczaków, równonogów, pareczników czy chrząszczy. Wybór jest ogromny. Jednak przed zakupem bezwzględnie zapoznaj się z wymaganiami wybranego gatunku. Taka wiedza pozwoli Ci w odpowiedni sposób przygotować konkretne akwaterrarium lub terrarium i zaopatrzyć się w niezbędne akcesoria. Wybierając egzotyczne zwierzęta terrariowe, koniecznie też zwróć uwagę na takie zagadnienia jak ochrona gatunkowa, gatunki niebezpieczne i inwazyjne.
Ochrona gatunków – konwencja CITES
Zwierzęta egzotyczne dostępne dla hobbystów w handlu w wielu przypadkach są objęte monitoringiem i ochroną prawną regulowaną przez konwencję CITES, ze względu na zagrożenie wyginięciem w środowisku naturalnym. Jak podaje rządowa strona internetowa Ministerstwa Klimatu i Środowiska: „celem konwencji jest ochrona dziko występujących populacji zagrożonych wyginięciem poprzez kontrolę, monitoring i ograniczanie międzynarodowego handlu nimi, ich rozpoznawalnymi częściami i produktami pochodnymi, a także zapewnienie międzynarodowej współpracy na rzecz ograniczania nielegalnego handlu okazami gatunków zagrożonych wyginięciem i podnoszenie świadomości na temat presji człowieka na dziko żyjące gatunki roślin i zwierząt”.
Gatunki objęte taką ochroną, które trafiają do handlu, nie mogą być sprzedawane bez odpowiednich dokumentów poświadczających ich legalne pochodzenie, a ich posiadanie powinno być zgłoszone w starostwie powiatowym lub urzędzie odpowiednim do miejsca przetrzymywania. Jeżeli masz zamiar kupić taki gatunek zwierzęcia, sprawdź, jakie warunki musi spełnić sprzedawca i jakie warunki musisz spełnić Ty jako opiekun, abyś mógł stać się legalnie jego posiadaczem. Szczegółowe informacje znajdziesz na stronach: Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz CITES i IUCN.
Gatunki niebezpieczne
Niektóre gatunki zwierząt zostały wpisane na listę gatunków niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzi. Ich chowem i hodowlą mogą zajmować się tylko uprawnione jednostki, takie jak ogrody zoologiczne (dotyczy zwierząt z kategorii I) lub osoby posiadające odpowiednie zezwolenia (dotyczy zwierząt z kategorii II). Więcej informacji na ten temat znajdziesz na stronie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.
Inwazyjne gatunki obce
Inwazyjne gatunki obce (IGO) to rośliny, zwierzęta, patogeny i inne organizmy, które nie są rodzime dla ekosystemów i mogą powodować szkody w środowisku lub gospodarce albo też negatywnie oddziaływać na zdrowie człowieka, a także negatywnie wpływać na różnorodność biologiczną. Problem ten dotyczy praktycznie całego obszaru Ziemi. W wyniku konkurencji o pokarm, drapieżnictwa oraz rozprzestrzeniania się patogenów mogą zmniejszać populacje gatunków rodzimych lub całkowicie je eliminować.
Rozprzestrzenianiu się IGO sprzyjają międzynarodowy handel i związany z nim transport, jak również turystyka, obrót zwierzętami i roślinami dla celów hobbystyczych oraz niestety nieodpowiedzialne zachowania hobbystów zarówno tych związanych z akwarystyką, terrarystyką, jak i ogrodnictwem. Gdy gatunek obcy dostaje się do nowego środowiska, a warunki w nim panujące są na tyle korzystne, by mógł w nim nie tylko przetrwać, ale też się rozmnażać, może z czasem silnie ograniczyć populacje gatunków rodzimych. W konsekwencji IGO mogą mieć ogromny, negatywny wpływ na rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo i oczywiście naturalne ekosystemy.
Dlaczego o tym piszę? Chcę zwrócić uwagę na odpowiedzialne podejście do zwierząt egzotycznych trzymanych w domach. Co rusz słychać sensacyjne doniesienia o odłowieniu egzotycznych ryb i gadów w środowisku naturalnym. Uwalnianie gadów, płazów czy ryb akwariowych do środowiska jest nie tylko niezgodne z prawem, ale też przysparza „uwalnianemu” zwierzęciu ogromu cierpienia.
Jednym z najbardziej rozprzestrzenionych na świecie gatunków żółwi jest żółw ozdobny (Trachemys scripta). Obejmuje on takie podgatunki jak: żółw czerwonolicy (lub czerwonouchy), żółw żółtobrzuchy i żółw żółtolicy. Również w Polsce w wyniku jego porzucania obserwowany jest na terenie całego kraju, z wyjątkiem części północno-wschodniej. Może on negatywnie wpływać na rodzimą przyrodę poprzez konkurencję z żółwiem błotnym, drapieżnictwo oraz jako wektor licznych patogenów i pasożytów.
Pamiętaj, że przywożenie IGO z zagranicy, a także przetrzymywanie, hodowla, rozmnażanie, oferowanie do sprzedaży i zbywanie sprowadzonych okazów wymagają zezwolenia Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, które jest wydawane tylko w szczególnych przypadkach. Dlatego, decydując się na zakup np. żółwia czy innego zwierzęcia obcego rodzimej faunie, koniecznie sprawdź, jaki jest jego status w Polsce, aby uniknąć ewentualnych kłopotów. Więcej informacji znajdziesz na stronie Projekty Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Zajrzyj też na stronę Konwencji o różnorodności biologicznej, a także zobacz filmy o IGO.
Czy zwierzęta terrariowe łatwo oswoić?
Należy pamiętać o tym i być tego świadomym, że egzotyczne zwierzęta terrariowe nie spełniają wymogów, jakie większość osób stawia domowym pupilom. Mimo że niektóre z nich się oswajają, rozpoznając nas i kojarząc z pokarmem, nie można liczyć na powstanie silnej więzi pomiędzy zwierzęciem a opiekunem. Nie nauczymy ich sztuczek czy też reagowania na imię. Jeżeli przyszły opiekun żółwia, jaszczurki lub węża zdaje sobie z tego sprawę i nie będzie oczekiwał przywiązania ze strony podopiecznego, z pewnością uniknie rozczarowań, a terrarystyka wprowadzi go w niezwykle interesujący świat zwierząt.
Dla tych, którym sama obserwacja nie wystarczy, na pewno znajdzie się gatunek, który można od czasu do czasu na chwilę wyciągnąć z terrarium, wziąć na ręce i pozwolić sobie na bliższą interakcję. Jednak w zdecydowanej większości są to zwierzęta, które nie przepadają za częstym wyciąganiem ich ze swoich kryjówek i legowisk.
