Jak hodować przekopnice (triopsy)?
Zastanawiasz się, czy hodowla triopsów jest trudna? Otóż nie jest. Ale jak w przypadku każdego zwierzaka, trzeba zdobyć wiedzę o jego podstawowych potrzebach. Następnie wdrożyć ją w życie, uważnie obserwując cały proces. To nie przepis na danie obiadowe, tylko hodowla żywego organizmu. Jest tu wiele zmiennych i brak uwagi może skończyć się niepowodzeniem. W tym wpisie podpowiem, jak hodować przekopnice znane też jako triopsy. Zachęcam Cię jednak, byś poznał te zwierzaki lepiej. Dlatego przeczytaj Przekopnice (triopsy) czyli odrobina prehistorii w akwarium.
Od czego zacząć hodowlę przekopnic?
Hodowlę triopsów rozpoczynasz od zakupu wysuszonych cyst. Otrzymasz porcję suchego piasku. Niech Cię to nie zdziwi. To w nim poprzednie pokolenie przekopnic złożyło swoje cysty. Następnie musisz przygotować:
- Niewielki pojemnik,
- Lampkę (może być biurkowa),
- Wodę destylowaną,
- Termometr,
- Pierwotniaki.
W dalszej kolejności przydadzą się:
- Niewielkie akwarium,
- Filtr gąbkowy + brzęczyk,
- Grzałka,
- Kilka łatwych w uprawie roślin.
Przygotowanie pojemnika do wylęgu przekopnic
Do wykluwania przekopnic wybierz niewielki pojemnik. Może to być faunabox o pojemności kilku litrów lub inny niewielki pojemnik, który wpadnie Ci w ręce. Gdy Twoje skorupiaki podrosną i tak będziesz musiał przenieść je do większego akwarium.
Przekopnice najlepiej wykluwają się w miękkiej wodzie. Nic dziwnego, przecież taka właśnie jest woda deszczowa, która tworzy kałuże – środowisko życia przekopnic. Potrzebujesz kilka litrów wody destylowanej lub demineralizowanej. Dostaniesz ją np. na stacji benzynowej. Zmieszaj ją z wodą kranową w stosunku np. 1:1. Jeżeli Twoja woda kranowa jest bardzo twarda, użyj więcej wody destylowanej. Napełnij pojemnik wodą do wysokości kilku centymetrów. Świeżo wyklutym larwom przekopnic dużo łatwiej będzie znaleźć pokarm w małej objętości wody.
Nad pojemnikiem do wylęgu zainstaluj lampkę. Powinna się świecić non stop przez pierwsze 3-4 dni. Dzięki jej światłu świeżo wyklute larwy przekopnic będą kierowały się w kierunku powierzchni wody, gdzie najliczniej gromadzą się pierwotniaki. Lampka może jednocześnie ogrzewać wodę, której temperatura powinna wynosić ok. 20-24°C. W wodzie chłodniejszej lub cieplejszej od temperatury optymalnej może wylęgać się mniej larw. Tak przygotowany pojemnik zostaw na 1-2 dni. Następnie umieść w nim piasek z cystami przekopnic. Jeżeli masz większą porcję, warto ją podzielić, gdyby coś poszło nie tak. Sprawdź dokładnie, czy cysty, które w stanie suchym mogą unosić się na wodzie, nie przykleiły się do ścianek naczynia. To jest też moment, by dodać trochę wody z Twojej hodowli pierwotniaków. Zapal lampkę i czekaj.
Jak założyć hodowlę pierwotniaków?
Znowu potrzebujesz jakiegoś naczynia. Może to być słoik. Napełnij go wodą z kranu i dodaj pożywkę dla pierwotniaków w postaci np. wysuszonej skórki banana. Dobrym pomysłem jest też umieszczenie w słoiku suchych liści, np. bukowych lub dębowych. Nie tylko będą pożywką dla pierwotniaków, ale też oddadzą do wody garbniki i kwasy humusowe. Warto też do słoika dodać odrobinę wody z płukania gąbki z filtra akwariowego (o ile takie posiadasz), wody z oczka wodnego, kałuży – znajdujące się tam pierwotniaki zapoczątkują hodowlę. Włącz swoją kreatywność. Co akwarysta, to inny sposób na hodowlę pierwotniaków. W sieci znajdziesz wiele ciekawych pomysłów.
Kiedy pojawią się larwy przekopnic?
Larwy pojawiają się najczęściej po dwóch dobach. Ale bywa, że trzeba poczekać dłużej, nawet dwa tygodnie. Pamiętaj, że larwy są maleńkie, mają ok. 0,5 mm długości. Obserwuj swój zbiornik uważnie, aby ich nie przeoczyć. Na tym etapie życia larwy przekopnic żywią się pierwotniakami. Jest to najtrudniejszy etap hodowli. Jeżeli nie znajdą pokarmu – nie przeżyją.
Drugiego dnia od wyklucia zacznij podawać „mgiełkę”. Jest to wodna zawiesina, którą uzyskasz, mieszając z wodą pokarm dla ryb, np. Tropical Mikro-vit Basic, który ma postać proszku. Możesz też wykorzystać roztarty pokarm płatkowany dla ryb. Używając pipety, podawaj „mgiełkę” do zbiornika z larwami. Pamiętaj jednak, że ilość pokarmu powinna być bardzo, ale to bardzo mała. Od nadmiaru pokarmu pogorszy się jakość wody i larwy zginą.
Zacznij też robić niewielkie, regularne podmiany wody. Woda powinna mieć zbliżoną temperaturę do tej w zbiorniku. Nie używaj już wody destylowanej. Wodę kranową możesz wcześniej odstawić w celu usunięcia chloru lub użyj preparatu Tropical Antychlor.
Tempo wzrostu przekopnic jest ogromne. Szybki wzrost idzie w parze z ogromnym apetytem i dużym zapotrzebowaniem na białko. Może się zdarzyć, że większe osobniki zjedzą swoich mniejszych pobratymców. Dbaj więc, by miały pod dostatkiem pokarmu, a jednocześnie utrzymuj wodę w czystości. Zauważ, też że wzrost przekopnic związany jest z linieniem. Tak jak każdy skorupiak, żeby móc rosnąć, również przekopnice muszą zrzucić swój pancerz i zastąpić go większym.
Akwarium dla przekopnic
Przed rozpoczęciem wylęgania przekopnic przygotuj dla nich docelowe akwarium. Przyjmuje się, że na jedną dorosłą przekopnicę powinno przypadać ok. 3,5 litra wody. Na dnie akwarium umieść 2-3-centymetrową warstwą piasku. Zainstaluj filtr gąbkowy napędzany powietrzem (udaje się też hodowla bez filtra, ale wówczas trzeba robić częstsze podmiany wody). Dzięki niemu łatwiej będzie Ci utrzymać czystość wody. W akwarium możesz też umieścić kilka niewymagających roślin wodnych, np. moczarkę. Przyda się również grzałka, by utrzymać temperaturę wody na poziomie ok. 20-22°C (jeżeli masz ciepło w domu, możesz z niej zrezygnować). Podrośnięte w pojemniku do wylęgania przekopnice powoli zaaklimatyzuj do wody z docelowego akwarium, dolewając ją do pojemnika. Następnie ostrożnie przenieś je do akwarium. Przekopnicom podawaj pokarmy dla ryb lub specjalnie dla nich przygotowane granulki Tropical Triops jak również pokarmy mrożone (ochotkę, dafnię, artemię). Przekopnice są bardzo żarłoczne.
Rozmnażanie przekopnic
Wkrótce powinieneś zauważyć, że samiczki mają sakiewki wypełnione cystami. Nie są to jaja w rozumieniu pojedynczej komórki rozrodczej, a embriony otoczone twardą osłonką. Samica nosi cysty przez 2-4 dni, po czym zakopuje je w podłożu. Robi to na tyle głęboko, żeby podczas przekopywania piasku w poszukiwaniu pożywienia nie wykopać ich i nie pożreć. Stąd zalecana wyżej grubość podłoża. Cykl składania jaj powtarza się wielokrotnie. Celem jest złożenie jak największej liczby jaj podczas bardzo krótkiego życia przekopnic. Gdy będziesz mieć szczęście i w grupie Twoich przekopnic będą samce lub obojnaki, będziesz mógł zaobserwować kopulację, podczas której jeden osobnik odwraca drugiego na grzbiet.
Embriony rozwijają się tylko do pewnego momentu, po czym dalszy rozwój zostaje zahamowany – jest to tzw. diapauza. Ważne, by ten rozwój zachodził w środowisku wodnym. Przesuszenie świeżo złożonych cyst, powoduje obumieranie embrionów. Dlatego po złożeniu cysty powinny pozostać w wodzie przez ok. 2-3 tygodnie.
Cysty zostały złożone – co dalej?
Przerwanie diapauzy wymaga przesuszenia lub przemrożenia cyst. Dlaczego? Jest to rodzaj znacznika czasu – kalendarza przekopnic. Pojawienie się wody w środowisku i wzrost temperatury to informacja, że niekorzystny do życia okres – susza lub zima –skończył się. Problem pojawia się, gdy w przyrodzie pojawiają się anomalie pogodowe. Mogą one spowodować wylęg przekopnic w nieodpowiednim momencie. Na szczęście larwy nie wykluwają się jednocześnie, co zapewnia ciągłość gatunku. Cysty mogą czekać z wylęgiem nawet 20 lat. Pamiętaj o tym, gdy z jakiś przyczyn larwy w Twoim zbiorniku zginą. W piasku nadal mogą znajdować się cysty zdolne do wylęgu, dlatego wysusz go, a następnie ponownie zalej wodą.
Kiedy ostania z Twoich przekopnic padnie, zlej wodę z akwarium. Możesz też przenieść piasek do mniejszego pojemnika. Poczekaj aż piasek wyschnie. Zwykle po 3 tygodniach suchy piasek z jajami można ponownie zalać wodą i cieszyć się wylęgiem kolejnego pokolenia. Możesz też schować go do szuflady i „ożywić” swoje przekopnice w dowolnym momencie.
dr inż. Aleksandra Kwaśniak-Płacheta
Literatura
Uwe Dost (2006), Przekopnica właściwa (Triops canciformes) – spotkanie z żywą skamieliną, „Aqua Forum” nr 14, 61-71.
Dominik Tomaszewski (2006), Niezwykłe zwierzęta z zamierzchłej przeszłości, czyli o przekopnicach. Część I. „Nasze Akwarium” nr 81, 43-46.
Dominik Tomaszewski (2006), Niezwykłe zwierzęta z zamierzchłej przeszłości, czyli o przekopnicach. Część II. „Nasze Akwarium” nr 82, 19-23.
