Pokarmy wybarwiające dla ryb – jak działają?
Śmiało można założyć, że każdy akwarysta słyszał o pokarmach wybarwiających, a nawet je stosował. Powód jest prosty – w przypadku ryb ich wygląd, w tym barwy, to pierwsze, na co zwraca uwagę obserwator akwarium. Ubarwienie ryb zależy od wielu czynników. Mają na nie wpływ: genetyka, warunki środowiskowe, wiek, zdrowie i pokarm. Dlatego stosując pokarmy wybarwiające, możemy w pewnym stopniu wpływać na zwiększenie intensywności wybarwienia ryb. Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak działają pokarmy wybarwiające, co zawierają i jak wpływają na kondycję ryb?
Co zawierają pokarmy wybarwiające dla ryb?
Składnikami w pokarmach gotowych dla ryb, ale także w pokarmach naturalnych żywych i mrożonych, które intensyfikują barwy ryb, są karotenoidy.
Karotenoidy to grupa naturalnych barwników obejmująca ok. 1100 zidentyfikowanych związków o bardzo zróżnicowanej budowie. Są one szeroko rozpowszechnione w przyrodzie zarówno w świecie roślin, jak i zwierząt. Wśród karotenoidów wyróżniamy karoteny, których cząsteczka składa się tylko z węgla i wodoru, oraz ksantofile, które dodatkowo zawierają również tlen. Są to związki rozpuszczalne w tłuszczach, dlatego w organizmie spotyka się je wbudowane w błony komórkowe, rozpuszczone w kroplach tłuszczu albo związane z białkami w systemie służącym do fotosyntezy. Do ich produkcji zdolne są tylko rośliny, niektóre gatunki grzybów i bakterii. Dlatego zwierzęta, w tym również ryby, muszą pobierać karotenoidy wraz z pokarmem. Celowo użyłam słowa „muszą”, ponieważ karotenoidy pełnią w organizmie ryb wiele istotnych funkcji, dlatego są niezbędnym składnikiem w ich diecie.
Co jest źródłem karotenoidów dla ryb?
Podstawowym źródłem karotenoidów dla ryb są: glony, zooplankton, skorupiaki i owady. Jednak z wymienionych organizmów tylko glony samodzielnie syntetyzują karotenoidy. Pozostałe organizmy gromadzą je w swoich tkankach, żywiąc się glonami lub innymi organizmami, które wcześniej zjadły glony. Co ciekawe – wiele ryb i skorupiaków posiada specjalne enzymy, które pozwalają im modyfikować pobrane z pokarmem karotenoidy. Taką możliwość mają złote rybki i karpie, które potrafią przekształcać zeaksantynę do astaksantyny. Warto zauważyć, że do pokarmów gotowych dla ryb trafiają również rośliny wyższe, np.: szpinak, pokrzywa, lucerna. W takich surowcach najczęściej występują luteina i zeaksantyna, które odpowiadają za barwy żółtą i żółto-pomarańczową.
Jakie karotenoidy są stosowane w pokarmach dla ryb akwariowych?
Najczęściej do pokarmów dla ryb trafiają astaksantyna i beta-karoten. Można zadać pytanie, dlaczego akurat astaksantyna? Otóż to właśnie ten karotenoid jest na ogół wykrywany w sporych ilościach w organizmach dziko żyjących ryb i skorupiaków. Ponadto charakteryzuje się on dużą przyswajalnością z pokarmu. W pokarmach gotowych dla ryb ozdobnych używa się również surowców znanych z wysokiej zawartości karotenoidów, takich jak: skorupiaki, algi, czerwona papryka, oraz roślin wyższych: szpinak, pokrzywa i lucerna.
Ile karotenoidów powinien zawierać pokarm wybarwiający dla ryb?
W pokarmach gotowych marki Tropical ze względu na stosowane surowce zawsze znajdziesz karotenoidy. Jednak tylko pokarmy o wysokiej ich zawartości można nazwać wybarwiającymi. Co oznacza wysoka zawartość karotenoidów? Pokarmy wybarwiające dla ryb ozdobnych na terenie UE mogą zawierać maksymalnie 100 mg astakstanyny na kg produktu. Jest to wysoka dawka pozwalająca w krótkim czasie, niejednokrotnie już po dwóch tygodniach, zaobserwować zmiany w intensywności ubarwienia ryb. Ponadto w pokarmach wybarwiających Tropical oprócz astaksantyny znajdują się też surowce bogate w karotenoidy, takie jak: kryl, krewetki, kalanus, spirulina, chlorella i czerwona papryka. To powoduje, że łączna dawka karotenoidów jest znacznie wyższa.
W opracowaniach naukowych można znaleźć informacje mówiące o tym, że poprawę wybarwienia tetr, pielęgnic, gurami, złotych rybek i danio stwierdzano przy zawartości astaksantyny w pokarmach gotowych na poziomie 30 mg/kg. U błazenków zastosowano dietę zawierającą 100 mg/kg astaksantyny, co zaowocowało intensyfikacją barw już po tygodniu stosowania takiego pokarmu. Jednocześnie obserwowano intensywniejszy wzrost ryb. Natomiast zalecane dawki dla ryb konsumpcyjnych wynoszą od 50 do 100 mg/kg.
Jakie pokarmy wybarwiające dla ryb wybrać?
Zastanawiasz się, jaki pokarm wybarwiający wybrać dla swoich ryb? W pierwszej kolejności zwróć uwagę na zawartość astaksantyny oraz surowców bogatych w karotenoidy. W tym celu zapoznaj się ze składem pokarmu, możesz go sprawdzić na naszej stronie internetowej. Następnie wybierz odpowiednią formę (płatek, granulat itp.) i wielkość.
Poniżej prezentuję zestawienie pokarmów wybarwiających Tropical dla ryb ozdobnych.
| Pokarm | Składniki wybarwiające | Inne cenne składniki funkcyjne |
| Discus Gran D-50 Plus Flake | astaksantyna 100 mg/kg beta-karoten 140 mg/kg ekstrakt z czerwonej papryki 3000 mg/kg kryl 3% spirulina 0,5% | białko 50% beta-glukan |
| Discus Gran D-50 Plus Granulat | astaksantyna 100 mg/kg beta-karoten 140 mg/kg ekstrakt z czerwonej papryki 3000 mg/kg spirulina 1,5% | białko 50% beta-glukan |
| Astacolor | astaksantyna 100 mg/kg ekstrakt z czerwonej papryki 3500 mg/kg spirulina 2% | |
| Super Spirulina Forte Super Spirulina Forte Granulat Super Spirulina Forte Mini Granulat Super Spirulina Forte Chips Super Spirulina Forte Tablets | spirulina 36% | |
| Red Mico Colour Sticks Red Mico Colour Sticks XXS | astaksantyna 100 mg/kg ekstrakt z czerwonej papryki 3800 mg/kg | beta-glukan |
| Vitality & Color Granules | astaksantyna 84 mg/kg ekstrakt z czerwonej papryki 3000 mg/kg krewetki 10% kryl 8% | beta-glukan L-karnityna |
| Krill Flake Krill Gran Krill Chips Krill Gram XXL | astaksantyna 100 mg/kg kryl 40% |
dr inż. Aleksandra Kwaśniak-Płacheta
