Podmiana wody w akwarium

Podmiana wody w akwarium jest podstawowym zabiegiem pielęgnacyjnym. Jednak okazuje się, że wielu początkujących akwarystów nie do końca rozumie jak ważne są regularne podmiany wody i jak je prawidłowo przeprowadzić. Zdarza się, że podmiana wody w akwarium jest rozumiana jako wylanie wody ze zbiornika i napełnienie go od nowa świeżą wodą. Często w połączeniu z przepłukaniem podłoża i wyczyszczeniem filtrów. Jest to bardzo duży błąd prowadzący zwykle do chorób i śmierci ryb, a także całej masy innych problemów z utrzymaniem akwarium.

Dlaczego należy wykonywać podmiany wody?

W akwarium cały czas ma miejsce kumulacja materii organicznej. Składają się na nią odchody zwierząt, niezjedzone resztki pokarmu, fragmenty roślin. Materia organiczna gromadzi się w filtrach i podłożu, gdzie stopniowo jest rozkładana przez bakterie. Uwalniane w tym procesie proste związki mineralne trafiają do wody akwariowej i stają się dostępne dla roślin wodnych oraz glonów.

Podmiana wody to podstawowy element pielęgnacji akwarium, który należy wykonywać regularnie, aby zapewnić rybom i roślinom odpowiednie warunki życia.

Im więcej materii organicznej w zbiorniku tym więcej takich substancji trafia do wody, pogarszając jej parametry chemiczne. W skrajnych przypadkach może to spowodować zatrucie ryb, albo długotrwały stres prowadzący do spadku odporności ryb i zwiększenia ich podatności na patogeny. Podmiany wody mają więc za zadanie zmniejszanie stężenia gromadzących się w wodzie akwariowej związków chemicznych i zapewnienie dobrych parametrów chemicznych wody.

Częstotliwość podmian wody w akwarium

Praktyka akwarystyczna zaleca przeprowadzanie podmian wody regularnie. Najczęściej raz na tydzień. Jednak w akwariach z mniejszą obsadą ryb, można podmiany robić rzadziej. Bywa też, że w akwarium utrzymywane są ryby w dużym zagęszczeniu lub ryby należące do gatunków brudzących np. złote rybki, zbrojniki jedzące drewno, duże sumy itp. W takim wypadku może okazać się, że podmiany trzeba robić częściej. Obserwując swój zbiornik, bez trudu ustalisz jaka częstotliwość podmian będzie dla niego najlepsza.

Jak dużo wody w akwarium podmieniać?

Zwykle zaleca się podmiany wody wynoszące 20-30% objętości akwarium. Trzymając ryby delikatne lepiej robić mniejsze podmiany, ale za to częściej. Również w mniejszych akwariach lepiej podmieniać mniej wody, ale z większą częstotliwością. Duża podmiana wody w niewielkim akwarium może dość znacznie zakłócić równowagę biologiczną.

Jak przygotować wodę do podmian?

Wielu akwarystów wodę do podmiany odstawia w wiadrach itp. pojemnikach na czas ok. 24 godzin. W tym czasie z wody ulatnia się chlor używany do dezynfekcji wody wodociągowej. Przy okazji zwiększa się też temperatura wody. Posiadając jednak większe akwaria nie zawsze można odstawić wystarczającą ilość wody na podmianę. W takim wypadku można użyć wody prosto z kranu. Jednak warto wówczas sięgnąć po preparat neutralizujący chlor – Antychlor oraz uzdatniający surową wodę wodociągową taki jak Esklarin z aloesem. Do zbiorników z czarną wodą polecam Blackclarin, który wzbogacony jest w wyciąg z torfu, a do krewetkariów Shrimp Guard, który oprócz funkcji uzdatniania wspiera proces linienia u skorupiaków i reguluje ich procesy metaboliczne. Bardzo dobrym wyborem będzie również Supreme, który łączy właściwości dwóch poprzednich. Zawarte w nich substancje neutralizują metale ciężkie, chronią skórę, skrzela i oczy ryb przed agresywnym działaniem świeżej wody. Natomiast dodatek aloesu przyspiesza regenerację uszkodzonego naskórka.

Pamiętaj też, że woda z kranu jest zimna. Tym samym nie należy robić zbyt dużych podmian, by nie obniżyć drastycznie temperatury wody w akwarium.

Podmiana wody w akwarium a inne czynności pielęgnacyjne

Podczas podmiany wody warto wykonać też kilka innych czynności porządkowych w akwarium. Zanim przystąpisz do podmiany wody, wyłącz grzałkę i filtry. Wyczyść szyby z glonów i osadów. Użyj do tego czyścika lub zwykłej gąbki do mycia naczyń. Dopiero po tych pracach zacznij wypuszczać wodę z akwarium. Spuszczając wodę z akwarium możesz jednocześnie przeprowadzić odmulanie dna z nagromadzonych osadów organicznych. Można do tego użyć profesjonalnego odmulacza lub wykonać taki gadżet ze ściętej butelki PET, którą mocuje się na końcu węża.

Jeżeli w akwarium znajduje się specjalne podłoże dla roślin wodnych zamiast klasycznego odmulania, które mocno ingeruje w podłoże, można usuwać osad niewielkim wężykiem przesuwanym energicznie nad dnem.  

Podmiana wody to również dobry moment do przepłukania gąbek filtrów mechanicznych, wykonania przycinki roślin oraz usunięcia uszkodzonych lub porażonych przez glony liści.

Na drugi dzień po podmianie można zastosować preparaty z bakteriami Bacto-Active i Nitri-Active. Bakterie obecne w preparacie Bacto-Active są odpowiedzialne za rozkład materii organicznej. Uwalniane podczas tego procesu jony amonowe są wykorzystywane przez bakterie nitryfikacyjne, inne związki mineralne, rozpuszczone w wodzie stają się dostępne dla roślin wodnych, a ich nadmiar łatwo usunąć podczas regularnych podmiany wody.

Preparat Nitri-Active wprowadza do akwarium wyselekcjonowane szczepy bakterii nitryfikacyjnych i denitryfikacyjnych. Przeznaczony jest do nowych oraz dojrzałych akwariów. Stosowany regularnie zapewnia równowagę biologiczną oraz wspomaga procesy samooczyszczania akwarium.

dr inż. Aleksandra Kwaśniak-Płacheta