Dojrzewanie akwarium – jak założyć akwarium bez problemów?
Dojrzewanie akwarium to proces, który zachodzi w każdym nowym zbiorniku, a prawidłowe postępowanie na tym etapie pozwala uniknąć wielu poważnych problemów. Co więc robić gdy założysz swoje pierwsze akwarium?
Zakładasz akwarium i co dalej?
Nowo założone akwarium ze świeżym podłożem, wypełnione wodą wodociągową, z nowiutkim filtrem wypełnionym czystymi wkładami filtracyjnymi nie jest odpowiednim miejscem do życia dla ryb. By stać się bezpiecznym dla nich domem w pierwszej kolejność musi zostać zasiedlone przez bakterie i inne mikroorganizmy. Dojrzewanie akwarium to okres, w którym zbiornik jest kolonizowany przez pożądane bakterie, w tym uważane za te najistotniejsze – bakterie nitryfikacyjne.
Nitryfikacja
Brak rozwiniętej flory bakteryjnej w nowym akwarium sprawia, że wpuszczenie na tym etapie ryb do zbiornika, zwykle kończy się dla nich tragicznie. Dlaczego? Ryby jak każde organizmy wydalają. Do wody dostają się ich odchody i mocznik. W wyniku rozkładu prowadzonego przez bakterie, stają się one źródłem związków azotowych. W akwarium pojawiają się jony amonowe (NH4+). Im woda jest bardziej zasadowa (osiąga pH powyżej 7), tym więcej jonów amonowych (NH4+) przekształca się w bardzo toksyczny dla ryb amoniak (NH3).
W dojrzałym akwarium, tych związków nie znajdziesz, gdyż bakterie nitryfikacyjne z grupy Nitrosomonas szybko rozłożą je do azotynów (NO2–). Notabene również niezwykle toksycznych dla ryb. Ale znowu, w akwarium dojrzałym inna grupa bakterii nitryfikacyjnych przekształci je we względnie bezpieczne azotany (NO3–). Niestety w nowym akwarium bakterii nitryfikacyjnych nie ma. Muszą dopiero zasiedlić filtr i podłoże. Dzieje się to powoli, gdyż bakterie te są dość „kapryśnie”. Potrzebują odpowiednich warunków i nie namnażają się zbyt szybko. Dlatego przyjmuje się, że dojrzewanie akwarium trwa ok. 4 tygodni.
Kiedy można wpuścić ryby do nowego akwarium?
Jest to jedno z najczęściej zadawanych pytań przez początkujących akwarystów. Wiele osób chciałoby kupić akwarium, zalać je wodą, podłączyć osprzęt i wpuścić ryby. Pamiętaj, nigdy tak nie rób. Takie postępowanie prowadzi do wielu problemów, a często również śmierci ryb.
W dojrzewającym akwarium nigdy nie powinno się umieszczać pełnej, zaplanowanej obsady ryb. Im więcej ryb w akwarium, tym więcej składników, z których powstają toksyczne związki azotowe.
Jak już pisałam bakterie nitryfikacyjne rozwijają się w akwarium powoli. Dlatego w pierwszych tygodniach działania akwarium, jeżeli wpuścimy do niego ryby pojawią się wysokie stężenia jonów amonowych/amoniaku (NH4+/NH3) i azotynów (NO2–), które jak już wiesz są toksyczne dla ryb. W rezultacie Twoi nowi podopieczni znajdą się w ogromnym niebezpieczeństwie. W dojrzewającym akwarium nigdy nie powinno się umieszczać pełnej, zaplanowanej obsady ryb. Ponieważ to właśnie ryby są głównym źródłem związków azotowych. Im więcej ryb w akwarium, tym więcej składników, z których powstają toksyczne związki azotowe. Akwarium jest bezpieczne dla ryb, gdy testami akwarystycznymi będziesz wykrywać tylko azotany (NO3–). Oznacza, to że w akwarium zachodzi pełna nitryfikacja.
Oto kilka sposobów dojrzewania akwarium
Dojrzewanie akwarium z rybami i preparatem bakteryjnym
Po zalaniu akwarium i uruchomieniu wyposażenia technicznego warto zastosować preparaty uzdatniające wodę np. Tropical Antychlor + Tropical Esklarin z aloesem lub Tropical Supreme. Usuną one chlor i zwiążą metale ciężkie. Ponadto sprawią, że świeża woda będzie bardziej przyjazna dla przyszłych mieszkańców akwarium. Po upływie kilku minut można wlać do akwarium Tropical Bacto Active – preparat zawierający mieszankę różnych szczepów bakterii saprofitycznych, które ułatwią kolonizację akwarium przez bakterie nitryfikacyjne. To właśnie bakterie saprofityczne, rozkładając materię organiczną uwolnią z niej między innymi jony amonowe (NH4+), niezbędne w procesie nitryfikacji. W tym momencie możesz również zacząć podawać do akwarium Tropical Nitri-Active – preparat z bakteriami nitryfikacyjnymi.
W nowym akwarium nie ma materii organicznej. Trzeba ją tam wprowadzić. W tym celu po kolejnych 1-2 dniach można do zbiornika wpuścić pierwsze rybki (2-3 sztuki) z zaplanowanej obsady. Często na te pierwsze rybki „kolonizujące” zbiornik wybiera się gupiki, ze względu na ich dość dużą odporność i elastyczność co do parametrów wody. Jeżeli posiadasz testy akwarystyczne śledź zmiany stężenia azotynów (NO2–) i jonów amonowych (NH4+) w trakcie dojrzewania akwarium. Bacznie też obserwuj zachowanie ryb.
Nie zapomnij o robieniu niewielkich podmian wody (20 -25%). Nawet dwa razy w tygodniu. Po każdej podmianie uzdatniaj wodę, oraz dodawaj Tropical Nitri-Active (podziel dawkę tygodniową 20 ml/100 l w nowym akwarium, jeżeli podmieniasz wodę częściej niż raz w tygodniu). Jeżeli ryby zachowują się normalnie, a testy nie wskazują na obecność amoniaku i azotynów, możesz wpuścić następną partię ryb. Pamiętaj, nie śpiesz się. Akwarystyka to hobby wymagające cierpliwości. Dowiedz się również o co chodzi z kwarantanną nowo nabytych ryb.
Dojrzewanie akwarium z preparatem bakteryjnym
W wielu starszych publikacjach znajdziesz informację, że dojrzewanie akwarium trwa ok. 4 tygodni i tyle należy odczekać, aby wpuścić ryby do nowego akwarium. Rzeczywiście bakterie nitryfikacyjne potrzebują mniej więcej tyle czasu do pojawienia się w nowym zbiorniku. Sęk w tym, że dla utrzymania równowagi biologicznej w zbiorniku potrzeba ich naprawdę dużo. A jak już wiesz bakterie nitryfikacyjne do życia potrzebują energii, którą pozyskują ze związków azotu, których w nowym akwarium prawie nie ma. Jednak źródłem związków azotowych dla nich mogą być również rośliny. Posadzone w nowych zbiorniku, nim się zaaklimatyzują, zwykle tracą liście. Generalnie zawsze coś obumrze, oderwie się i ostatecznie jeżeli nie będziesz specjalnie tych resztek usuwać, ulegnie rozkładowi.
Dlatego więc oczekiwanie 4 tygodni na wpuszczenie ryb do akwarium obsadzonego roślinami i zasilanego preparatami bakteryjnymi Tropical Bacto-Activie i Tropical Nitri-Active też nie jest złym rozwiązaniem. Jeżeli jednak po tym czasie wpuścisz pełną obsadę ryb monitoruj związki azotu w wodzie i rób częste podmiany wody. Ponieważ system może nie być jeszcze gotowy na takie obciążanie wydalanymi przez ryby odchodami i mocznikiem.
Źródłem materii organicznej w nowym akwarium może być również pokarm dla ryb. Należy dodać odrobinę dowolnego pokarmu do świeżego akwarium.
Dojrzewanie akwarium z pomocą dojrzałego zbiornika
Inną metodą dającą dobre efekty jest zaszczepienie nowego akwarium bakteriami z dojrzałego akwarium. Jest jednak jeden warunek. Ryby, które w nim żyją muszą być zdrowe. Jak to się robi? Do zaszczepienia wykorzystuje się wodę otrzymaną po wypłukaniu wkładów filtracyjnych. Wlewasz ją po prostu do nowego zbiornika. Można też wcześniej w działającym zbiorniku zainstalować filtr, który w nim dojrzeje. Potem filtr podłączysz w nowym akwarium. Zakładam jednak, że jeżeli czytasz ten tekst, jesteś na etapie zakładania swojego pierwszego zbiornika i tej metody w tym momencie nie wykorzystasz.
Dojrzewanie akwarium z podłożem aktywnym
Szczególnie trudnym wariantem są zbiorniki, w których zostało zastosowane podłoże aktywne przeznaczone do uprawy roślin. Tego typu substraty po zalaniu wodą uwalniają do niej mikro- i makroelementy. W efekcie w akwarium dochodzi do masowego rozwoju glonów i pogorszenia jakości wody. Generalnie niedoświadczony akwarysta może w tym momencie stracić serce do akwarystyki. Dlatego tak ważne jest posadzenie już na samym początku możliwie dużej liczby roślin – w końcu po to zostało użyte podłoże aktywne. Nie koniecznie muszą to być od razu gatunki docelowe. Ponadto koniecznie należy zapewnić im odpowiednio intensywne oświetlenie i nawożenie CO2. Jednocześnie należy wykonywać regularne, codzienne duże podmiany wody (30-50%). Tego typu podłoża chętnie są stosowane w krewetkariach, w których niekoniecznie sadzi się dużo roślin. Tutaj w okresie dojrzewania akwarium można zalać zbiornik wodą z filtra RO, która pozwoli wypłukać nadmiar składników odżywczych. To już jednak temat na inny artykuł.
One thought on “Dojrzewanie akwarium – jak założyć akwarium bez problemów?”